De Dienst

Peinzend staart Hans naar buiten. Hij kijkt uit over de besneeuwde speelplaats tegenover zijn woning. De sneeuw ligt er weer dicht op, en het vriest. Hij dacht terug aan 2010 toen Nederland ook bedolven was onder sneeuw en ijs.  Dat is nou ruim zeven jaar geleden. Normaal zou ie nou koffie drinken met z’n vrouw maar die was een jaar geleden overleden. Hij kon er maar niet aan wennen. Gelukkig was haar zoon jaren daarvoor inkomen wonen en was ie niet vertrokken. Vaak discussieerde hij met die bolle. Soms waren ze het eens, vaker niet en waren de discussies fel van aard. Maar dat was wel gezellig en zo had je nog eens aanspraak.

Hij wilde wel vaker de deur uit, maar dat ging niet meer. “Een foutje” noemden ze het. De maand ervoor was hij tijdens een trajectcontrole gefotografeerd en met het nodige machtsvertoon van de weg gehaald omdat een computersysteem zijn auto en kenteken als van een bekende crimineel had geïdentificeerd. De hartslag schiet omhoog als ie aan de aanhouding terug denkt. Getrokken wapens, klemgereden en veel geschreeuw.
Later had ie wel een soort van excuus gehad, maar dat was meer een verhaal over “foutje, computer ” en dat andere nietszeggende geleuter.

Minder prettig was ie nou helemaal geen geld meer had. Sinds 2011 had de staat een volledig incasso recht op de rekeningen gekregen. Was een onderdeel van het afsprakenplan toen in 2009 en 2010 de banken omvielen en minister Bos zich had ingekocht. Steun noemde de volgeling van de Grote Stuurloze het, maar het was gewoon inkopen. De raden van bestuur moesten alle besluiten voorleggen aan de regering en moesten aan van alles meewerken. De toenmalige staatssecretaris van Financiën De Jager had voor de belastingdienst allerlei regels met banken en de andere Europese landen gesloten. “Niets was meer veilig” voor het grotere staatsbelang, noemden ze het. Dus als de overheid vond dat ze geld van je nodig hadden werd het klakkeloos geïncasseerd. Ook als je het niet had. Het werd al grinnikend het staatskrediet genoemd. Had je je centen op orde, trok de overheid je rekening leeg voor een boete, terugvordering toeslagen of belastingschuld. En daarbij werden zoveel fouten gemaakt dat een keer per jaar als je je bezwaren had ingediend alles nagekeken werd en je in maart je geld terugkreeg. Geen verklaring waarom, of rente, alleen je centen terug.

Dat was Hans ook overkomen. Die auto was het minste, maar de crimineel waar ie mee verward werd had nog een boete van bijna 3 ton openstaan, dus had de bank meteen de tegoeden bevroren en de rekening leeg getrokken. “Ja, we zijn er mee bezig” kreeg ie elke keer te horen als ie belde of weer eens met z’n OV-chip naar Apeldoorn ging. De laatste keer zat ie in de trein en werd ie gebeld door de politie. “U hoeft niet te gaan hoor, we zijn er nog steeds mee bezig.” Verbouwereerd vroeg ie hoe ze wisten dat ie onderweg was. “Inchecken he? U reist de afgelopen maand alleen naar Apeldoorn om beklag te doen, de rest van de reizen van u gaan naar Deventer.” antwoorde de agent aan de andere kant van de lijn net wat loslippiger als mocht van de korpsleiding.
Oh ja, die OV chip, “was handig, één kaartje voor alle OV“. Die klootzakken wisten precies waar je uithing.

Boven de woningen van de rij huizen aan de overkant van het speelplaats hing een Raven, een onbemand vliegtuigje. Hans ging staan, liep naar het raam en bekeek het ding eens goed. Verrek, dit is zo’n nieuwe. Betere warmte beelden en digitale sonar. Hij kende de details niet, maar wist dat z’n stiefzoon helemaal griebelig werd van de nieuwe opsporingswetten en middelen. Deze werden gebruikt voor het opsporen van wietplantages en illegalen. Discussies hadden hele avonden gevuld. Hans vond “aanpakken en opsporen” en zijn zoon “waarom moeten we op voorhand als schuldig worden behandeld, en moeten we onze onschuld bewijzen?” Vroeger moest de staat de schuld aantonen, maar de afgelopen jaren was dat sluimerend omgezet in schuldig tenzij anders bewezen. Dat was een samentrekken van de belastingwetgeving met het strafrecht, en in het begin was er nog bezwaar maar toen ze als soort van reclame een aantal grote criminelen hadden gepakt was het bezwaar verstomd. Dat er daarna veel onschuldigen ten onrechte in de problemen waren gekomen was minder bekend. De advocatenkantoren draaiden overuren om deze zaken aan te pakken. Er was zelf eens een kantoor geweest wat zich alleen in de zogenaamde privacyblunders specialiseerde, maar toen had de overheid ineens een soort van zwart geld zaak tegen dat bureau opgestart en waren ze failliet aan hun eigen verdediging gegaan. Andere kantoren keken daarna wel uit om zich openlijk in dit soort zaken te specialiseren.

De Raven bleef langer boven een huis hangen. “Sukkels“, dacht Hans toen ie realiseerde boven welke woning het ding bleef hangen. Het was het huis waar z’n stiefzoon ook vaak kwam. Deden ze dingen met encryptie en zo. Mailtjes maken die anderen niet konden lezen. Of bestanden downloaden via proksies, wat dat dan ook moge zijn. Je kon toch ook gewoon downloaden via Google.nl, daar stonden de bestanden die je mocht downloaden. Deed de overheid ook niet raar over. Zij hadden met Google afgesproken wat wel en wat er niet gedownloaded mocht worden. En wat niet mocht was toch wel terecht, en hij had z’n stiefzoon al vaker gewaarschuwd dat die sites die hij bezocht niet door de beugel konden. Waarom zou je willen weten welke rechtszaken waren gedaan, of waarom een bepaald bedrijf wel toestemming kreeg om ergens te bouwen ? Of dat lezen van die sites waar je zelf allerlei elektronische schakelingen kon maken of bestellen. Ook die site waar ie regelmatig las over vrijheid was door de overheid verboden. Of was dat nog onder de rechter ? Hoe heette die site nou toch? BAF ? Nee, dat was die Belgische copyright toko, bif, bijf Ah ja. BOF.  Daar kwam ie ook regelmatig. Bits of Freedom, net alsof die de wereld konden veranderen. Z’n stiefzoon was  super allergisch voor die anti privacy dingen geworden sinds hij een keer een boek had besteld en door een politieagent in de winkel erop was aangesproken.

Roerend in de koffie ging hij weer zitten. Een stuk appeltaart zou lekker zijn geweest mijmerde ie. De deurbel ging. Lopend naar de deur herkende hij de hoed van de man voor de deur. Z’n zoon had een camera bij de ingang opgehangen, en op een klein beeldscherm aangesloten waarop Hans even keek terwijl ie naar de gang liep. Hans opende de deur. “Goedemorgen Egbert” begroette hij de man aan de deur. Egbert hield zijn hand voor zijn gezicht. “U kent de procedure” gromt Egbert. Hij laat een plastic kaartje zien waarop zijn naam stond, Egbert Ikelbijter, en zijn rang “inspecteur”. En in kleine lettertjes een zwikkie wetsartikelen die onder de kabinetten van de Grote Stuurloze waren aangenomen en die Egbert de autorisatie gaven voor de huiszoeking. Die vent was in juli 2002 aangetreden als minister president, had de kabinetten 1 t/m 3 laten vallen, had op een bijzonder rare manier 4 in de lucht weten te houden en had daarna allerlei regeltjes zo aangepast dat ie tot nu als minister president van Nederland benoemd was voor het leven. Omdat de Grote Stuurloze niet echt uitblonk in leidinggeven had Nederland als eerste land gekozen voor de Europese provinciën. Nederland was het eerste land wat volledig vanuit Brussel bestuurd werd. Portugal overwoog ook om over te gaan, maar de grote landen zoals Duitsland en Frankrijk hadden de poot stijf gehouden. Sterker, Duitsland had de mark weer terug, en het ging het land goed voor de wind. Terwijl de eurolanden nog steeds vochten om de economieën weer stabiel te krijgen had Duitsland zijn eigen koers gevaren en was het land weer sterk en bovenal innovatief geworden. Steeds meer Europeanen wilden er wonen maar Duitsland had een keihard toelatingsbeleid ingevoerd. Je moest Duits kennen, de historie leren, culturele dingen doen.  En het werkte, van de duizenden die zich aanmelden werden er slecht tientallen binnen gelaten. Vrij reizen was mogelijk, maar vestigen kostte een hoop werk.

Egbert liep naar binnen, zijn gezicht verborgen houdend voor de camera. In de woonkamer draaide hij zich om, en keek Hans kwaad aan. “Dat ding is verboden he, ” beet hij hans toe. ‘alleen de overheid mag camera opnamen maken.” Hans verschoot. “Die is niet van mij, van mijn zoon. Die heeft ‘m opgehangen” “Geen donder mee te maken, jouw huis, jouw camera. ” Hans zuchtte. “Luister, ik ben bijna 75, snap de helft niet van wat er hier met computers en zo gebeurd, dus die camera is niet mijn pakkie an.” Egbert grijnsde meewarig.
“Tuurlijk, maar volgens de wet ben jij als hoofdbewoner aansprakelijk voor het gebruik van illegale electronica en digitaal verkeer in de woning. Oh ja.. sorry. Dat is de reden dat ik hier ben. We hebben de indruk dat in deze woning op niet toegestane websites gekeken word, en we hebben een tip gekregen dat je samenwoont met een vrouw. ”
Hans keek verschrikt op. “Samenwonen?” Het schoot ‘m door het hoofd dat de overheid de basisuitkering voor samenwonende senioren had verlaagd met ruim 30%. “Maar ik woon niet samen, ja, alleen met die zoon van mijn vrouw. Maar dat is geen samenwonen toch ?” “Tja, we kregen een tip dat je toch regelmatig een vrouw over de vloer had, en als we kijken naar het internet verkeer zou je best kunnen samenwonen. ” Egbert liep de kamer door en naar de trap. Boven op de overloop trok hij de wasmand open. Rommelde wat en trok triomfantelijk een slipje uit de was. “En dit dan? ” “Joh, doe normaal, dat is een slipje van een vrouw van 35, niet van een van mijn leeftijd” reageerde Hans giftig. Egbert frummelde het slipje in zijn broekzak. Had hij wat om aan te ruiken als hij straks weer wegreed. In de badkamer zag hij drie tandenborstels. “En deze ? ” sprak hij wijzend  “Mijn zoon, en die heeft zo af en toe een vriendin die blijft slapen.” reageerde hans steeds nerveuzer. Hij had een donkerbruin vermoeden wat er gebeurde. Verhalen deden al langer de ronde. Die inspecteurs van wat De Dienst werd genoemd melden zich, deden een inval, die je niet kon weigeren omdat dat in de wet stond, en vertrokken weer.
Ze deden vroeger eerst alleen invallen bij bijstandsgerechtigden of uitkeringstrekkers, maar als snel werden de bevoegdheden uitgebreid. Ze kwamen overal binnen en deden wat ze deden. Het werd al de Wasmand Inspectie genoemd. Telkens als de regering wat mompelde over besparen waren er meer invallen en ‘controles‘. Er was in de kranten wat geprutteld over ‘razzia’s‘ maar dat leverde meteen een verschijningsverbod op. Dus dat soort termen werden niet meer gebruikt.

“Ik weet genoeg.” zei Egbert, terwijl hij weer naar beneden liep.  “Wat weet je? ” vroeg Hans kwaad.  “Tja, internet gebruik, camera’s, vrouwen over de vloer. Da’s genoeg om je pensioen te halveren” zei Egbert. Hij vulde wat op een digitaal boekje en liep naar de gang.  “Je weet welke mogelijkheden je hebt om in beroep te gaan. De lijst van toegestane advocatenkantoren komt je kant op. ” “Maar ik kan niet eens bij mijn geld.” riep Hans uit. “Tja, da’s jouw probleem, daar zul je het wel naar gemaakt hebben” klonk het toen Egbert de deur achter zich dichttrok.

“Godver” vloekte Hans toen hij weer de woonkamer in kwam. Nou kon hij gaan bewijzen dat dat slipje niet van zijn vriendin was, maar van die bolle heikneuter’s vriendin. En omdat allemaal te kunnen bewijzen had ie geld nodig wat was vastgelegd door die foute incasso’s van de overheid.
Hij opende de website van de bank. Althans, dat probeerde hij. In plaats daarvan kreeg hij een vangpagina van zijn provider. “In verband met subversieve activiteiten is uw aansluiting in opdracht van de overheid afgesloten. ” was alles wat hij te zien kreeg.

De pc schakelde hij uit. Hij ging zitten op de bank en dacht na. Morgen zou hij eens aan die zoon gaan vragen hoe dat nou toch zat met surfen via proxies. In de tv gids knipte hij twee bonnen uit. De ene om tegen gereduceerd tarief “Duitsland, de duitsers en hun leven ” als cursus te gaan doen, en de andere voor een aanvraag voor “Informatie voor emigranten“.  Naar Duitsland voor de vrijheid, het klonk hem wat ironisch in de oren.